Ναι...

το έχω ξαναδεί το πρόσωπο αυτό...κάπου, κάποτε...στα όνειρά μου το βλέπω ακόμα...(και βέβαια δεν εννοώ την Grace Jones...!)



...πόσο θα'θελα να το ξαναδώ...πόσο απελπισμένα το θέλω...

Ελάχιστη τιμή στην Βίκυ Μοσχολιού...

Ας αλλάξουμε λίγο τροπάρι...ουφφφφφφφφφφφφφ καλό το ψυχοπλάκωμα, δεν λέω, αφυπνίζει συνειδήσεις....αλλά λίγο σεξ δεν βλάπτει...ίσα ίσα κάνει καλό στον προστάτη (έτσι λενε για να πουλάνε ροζ DVD!), χαλαρώνει, αναζωογονεί, ζωντανεύει κλπκλπ (αυτά τα λένε οι κατασκευαστές προφυλακτικών!)...και επειδή τα προφυλακτικά δεν είναι όπως ξέρουμε νέα εφεύρεση, ίσα ίσα, ξοδεύτηκε μπόλικο μετάξι κάποτε, και επειδή εντάξει, υπέροχο το σεξ αλλά ποιός έχει τώρα λεφτά για εκτρώσεις, γέννες και το χειρότερο...θεραπείες aids...έγιναν must, in, ίσως και glamorous...
Κάποιες δεκαετίες πριν, δεν είχαν άρωμα φράουλας, ούτε λιλά χρωματάκια, ούτε ερεθιστικά ζελ και σχήματα. Απλά απλά, έκαναν τη δουλειά τους...απολαύστε λοιπόν δυο vintage διαφημισούλες και πιάστε δουλειά! :Ρ




...άιντε και μια κατάλληλη μουσική για καλή δουλειά! :ΡΡΡΡΡΡ

Χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια...

Συνάντησα σήμερα μια φίλη, συμμαθήτρια από το δημοτικό. Είχα να την δω δεκαετίες. Κι εκείνη, όπως κι εγώ, σημαδεμένη από το χρόνο. Το βλέμμα όμως ίδιο, ίδια και η αγκαλιά, ίδια και η σπίθα σκανδαλιάς σαν τότε που παίζαμε και παίζαμε και μόνο παίζαμε ανέμελα. Δεν πέρασαν όλα αυτά τα χρόνια. Ούτε και θα περάσουν ποτέ. Ο χρόνος δεν αλλάζει ούτε το χρώμα ούτε το βλέμμα ούτε την καρδιά.

Φιλαράκια...

(Τα καλύτερα φιλαράκια...η εγγονή μου το μπουμπουκάκι μου κι εγώ! :)))))))))))))))))

Θωμάς Ι. Σταρίδας

Η Φύση και το αστικό περιβάλλον. H αρμονία του φυσικού από τη μια και το άψυχο του τεχνητού από την άλλη, διαμετρικά αντίθετα, αλλά συνυπάρχοντα. Στη σχέση τους, το φυσικό στοιχείο ( δέντρο, χορτάρι ζώο) χάνεται διαρκώς, ολοένα και περισσότερο, κάτω από τις αυστηρές αστικές δομές, καταλήγοντας σε ένα ασταθές και μη βιώσιμο περιβάλλον. Η Φύση νοσεί, οπότε αντιδρά στο αστικό κατασκεύασμα. Οι φυσικές καταστροφές είναι οι αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος της Φύσης, αναπόφευκτες αλλά και αναγκαίες. Όσο η συνεχιζόμενη αλαζονεία του ανθρώπου απέναντι στη Φύση που ήδη νοσεί, διεγείρει την αντίδραση όλων των στοιχείων της, η νομοτελειακή καταστροφή του ανθρώπινου πολιτισμού είναι προδιαγεγραμμένη.
Αυτή η πραγματικότητα, είναι μια από τις δυο βασικές θεματικές ενότητες αυτής της έκθεσης που κλίνεται σε δυο χρόνους. Στο Τώρα, όπου η Φύση εμφανίζεται φυλακισμένη, περιορισμένη μέσα στις βαριές αρχιτεκτονικές φόρμες και στην ανθρώπινη υπεροψία. Και στο Μέλλον, όπου η δυναμικότητά της έχει επιβληθεί στο «τετράγωνο» του ανθρώπου, εγκαθιστώντας ξανά την φυσική τάξη πραγμάτων.

Ζωγραφικά, τα φυσικά στοιχεία διατηρούν τη μορφολογία τους, γιατί έτσι τονίζεται η ακεραιότητά τους, αναδεικνύεται η φυσικότητά τους, η ύπαρξη και το μόνιμό τους. Αντίθετα, το τεχνητό απλοποιείται σε ευθεία και γωνία, τις βασικές αρχιτεκτονικές μονάδες. Έτσι, τονίζεται η διάκριση και η σύγκρουση μεταξύ του φυσικού και του τεχνητού.
Η δεύτερη θεματική ενότητα πραγματεύεται την ύπαρξη του ανθρώπου ανάμεσα στο φυσικό και το τεχνητό. Προσεγγίζει τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου-παιδί της Φύσης μέσα στο σκληρό περιβάλλον της πόλης. Αποτυπώνει την τραυματική εμπειρία που βιώνει από τη σύγκρουση φυσικού και τεχνητού.
Στο άστυ, ο άνθρωπος πίστεψε ότι βρήκε την ιδανική λύση επιβίωσης και διαβίωσης. Η αστική πραγματικότητα όμως, κατέπνιξε την ελευθερία και το πνεύμα του ανθρώπου. Γέννησε το φόβο, την καχυποψία, την απόγνωση, την απομόνωση, τη βιαιότητα και τη ματαιοδοξία, και κατέληξε στην αλλοτρίωση της ύπαρξής του. Ως μέρος της Φύσης υποφέρει κι εκείνος από το αστικό καθεστώς. Έτσι, η «λύση» του έγινε και η πηγή του προβλήματός του.

Η επίγνωση του δραματικού Τώρα, ας ελπίσουμε να φέρει στο Μέλλον ένα ανθρώπινο πολιτισμό ευγένειας, αμοιβαίας συνύπαρξης και σεβασμού απέναντι στη Φύση .

Ηράκλειο 2010
Θωμάς Ι. Σταρίδας

ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ

Γράμμα στον σύντροφο Κοστρόφ από το Παρίσι για την ουσία του έρωτα

[...]

Στη γη,
τα φώτα φτάνουν ως τον ουρανό...
Στον γαλάζιο ουρανό
είναι τόσα τ' άστρα,
που σου φεύγει το μυαλό.
Αν δεν
ήμουν ποιητής,
θα 'χα γίνει
αστρονόμος.
Θόρυβος σηκώνεται από την πλατεία,
τα αμάξια προχωρούν,
περπατώ,
στιχάκια γράφω
στο μπλοκάκι μου.
Τρέχουν
αυτοκίνητα
στον δρόμο
και δεν κυλιούνται καταγής.
Καταλαβαίνουν
οι ξύπνιες μηχανές:
ο άνθρωπος
σ' έκσταση είναι βυθισμένος.
Με πλήθος οραμάτων
κι ιδεών
ως την κορφή του κεφαλιού
είναι πλημμυρισμένος.
Σε τούτη την κατάσταση,
ως κι οι αρκούδες
θα 'βγαζαν φτεράκια.
Και να
που από κάποια
φτηνή ταβέρνα,
σαν πάψει
τούτος ο αναβρασμός,
από τον ουρανίσκο
ως τ' άστρα
μια λέξη εκτοξεύεται
σαν χρυσογέννητος κομήτης.
Απλώνεται
η ουρά
στο ένα τρίτο του ουρανού,
λαμποκοπάει
κι αστραποβολά το φτέρωμά της,
ώστε οι δυο ερωτευμένοι
τ' αστέρια ν' αγναντεύουν
μέσα από
το βιολετί τους κιόσκι.
Ωστε να σηκώσει,
να οδηγήσει
και να ελκύσει
αυτούς που η όρασή τους αδυνάτισε.
Ωστε των εχθρών
τα κεφάλια
από τους ώμους να πάρει
μ' ένα σπαθί αστραφτερό
που να ‘χει ουρά.
Τον εαυτό μου
ίσαμε τον στερνό χτύπο μες στα στήθη μου,
θαρρείς κι είμαι στημένος
με τις ώρες
σ' ένα ραντεβού,
προσεκτικά αφουγκράζομαι:
ο έρωτας θ' αρχίσει να βουίζει,
ανθρώπινος,
απλός.
Ο τυφώνας,
η φωτιά,
το νερό
αχολογώντας σιμώνουν.
Ποιος
θα μπορέσει να τα κυβερνήσει;
Εσείς μπορείτε;
Για δοκιμάστε...

(Ποίημα από την έκδοση "Ερωτικές επιστολές: Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι",
επιμ.: Φρανσίν ντι Πλεσί Γκρέι, μτφρ.:Σταυρούλα Αργυροπούλου, Μεταίχμιο, 2010)
ΠΗΓΗ: http://www.e-poema.eu/

ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ...

Κρέας φώκιας στο πιάτο καναδών βουλευτών για...διαμαρτυρία!

Με τον πιο απεχθή τρόπο επέλεξαν οι καναδοί βουλευτές να διαμαρτυρηθούν για την ευρωπαϊκή απαγόρευση της αγοράς προϊόντων που παράγονται από τις φώκιες. Όπως ανακοίνωσαν, θα γευματίσουν τρώγοντας κρέας φώκιας, εκφράζοντας με τον τρόπο αυτό τη συμπαράστασή τους στους κυνηγούς που πλήττονται από το μέτρο!
Το εστιατόριο που στεγάζεται πάνω από τη Βουλή των Αντιπροσώπων θα σερβίρει την..Τετάρτη - ενώπιον δημοσιογράφων που κλήθηκαν να καλύψουν το γεγονός αλλά όχι και να δοκιμάσουν το μενού - ορεκτικά και ένα γεύμα αποτελούμενο από τρία πιάτα στα οποία βασικό συστατικό θα είναι το κρέας της φώκιας.
"Όλα τα πολιτικά κόμματα θα έχουν την ευκαιρία να δείξουν στη διεθνή κοινότητα την αλληλεγγύη του καναδικού κοινοβουλίου στους κυνηγούς φώκιας", ανέφερε η συντηρητική βουλευτής Σελίν Ερβιέ-Παγιέτ που είχε την πρωτοβουλία για αυτό το "ιστορικό γεγονός", όπως το χαρακτήρισε.
Τον περασμένο Ιούλιο η Ευρωπαϊκή Ένωση κήρυξε εμπάργκο στα προϊόντα που παράγονται από φώκιες, προς μεγάλη δυσαρέσκεια των Καναδών. Να σημειωθεί ότι παρόμοια μέτρα έχουν λάβει εδώ και καιρό οι ΗΠΑ και το Μεξικό.
(ΠΗΓΗ: http://greece-salonika.blogspot.com/)









ΦΙΛΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΑΠΌ ΜΙΑ ΦΩΚΙΑ ΣΕ ΕΝΑ ΚΟΡΙΤΣΙ...ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΔΟΣΕΙ ΣΕ ΣΕΝΑ ΓΛΥΚΙΑ ΜΟΥ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΖΩΗ?

Η Επανάσταση στο Θέρισο

Το τέλος της Οθωμανικής κυριαρχίας στην Κρήτη, μετά την επανάσταση του 1897 και τη σφαγή του Ηρακλείου στις 25 Αυγούστου του 1898, είχε επιτέλους φτάσει.



Στο Γερμανικό τύπο, το Νοέμβριο του 1898, δημοσιεύτηκε σχετικό σχόλιο του ανταποκριτή του στην Κρήτη Μαχ: "Η εκ Κρήτης απέλευσις των Τούρκων στρατιωτών και υπαλλήλων είναι πλέον τετελεσμένον γεγονός και τη 23η Οκτωβρίου (4 Νοεμβρίου) ε. έτους κατελύθη πράγματι το επί της νήσου κράτος της ημισελήνου. Επί των Χανίων εκυμάτισεν η τουρκική σημαία από τας 20 Αυγούστου 1645, ήτοι εν όλω 253 έτη, επί του Ηρακλείου 229 έτη, επί του βράχου της Γραμβούσης 195 και επί του Πύργου της Σπιναλόγγας και της Σούδας 171. Οι έξ πελέκεις, οι σωζόμενοι επί των τειχών του Ηρακλείου εις ανάμνησιν της εφόδου της 27 Σεπτεμβρίου 1669, κατερρίφθησαν, εξηφανίσθησαν τα εμβλήματα του κυριάρχου και οι μαρμάρινοι λέοντες οι επισκοπούντες από των χρόνων των Ενετών τας υπό τους πόδας των μεταβολάς, δεν βλέπουσιν πλέον ενόπλους τους μουσουλμάνους, τους νικήσαντας ποτέ την υπερήφανον δημοκρατίαν".



Στις 9 του Δεκέμβρη του 1898 αποβιβάστηκε στη Σούδα, ο Πρίγκιπας Γεώργιος ως Ύπατος Αρμοστής Κρήτης. Τον Απρίλη του 1899 σχηματίστηκε η πρώτη κυβέρνηση της Κρήτης: Ελευθέριος Βενιζέλος Υπουργός Δικαιοσύνης, Μαν. Κούνδουρος Υπουργός Εσωτερικών, Ν. Γιαμαλάκης Υπουργός Δημόσιας Εκπαίδευσης, Κ. Φούμης Υπουργός Οικονομικών και Χ. Στυλιανάκης Υπουργός Δημόσιας Ασφάλειας. Η πρώτη αυτή κυβέρνηση επιδόθηκε με ενθουσιασμό στο έργο της περισυλλογής και της οργάνωσης. Εξέδοσε νόμους και διατάγματα, έκοψε νόμισμα, ίδρυσε την Τράπεζα Κρήτης. Προσκάλεσε Ιταλούς αξιωματικούς και υπαξιωματικούς που οργάνωσαν την ντόπια Χωροφυλακή και κυκλοφόρησε τα πρώτα γραμματόσημα.
Μπορεί να πει κανείς πως τα πρώτα χρόνια της Αρμοστείας του Πρίγκιπα "υπήρξαν έτη ευδαίμονα διά την Κρήτην , υπό έποψιν δημοσίας τάξεως, διοργανώσεως και εργασίας εκπολιτιστικής", σημειώνε στο Ημερολόγιό του ο Μαν. Κούνδουρος.
Με τις οργανωτικές όμως αδυναμίες του Συντάγματος δόθηκαν υπερεξουσίες στον ηγεμόνα, με αποτέλεσμα να ασκεί κατά τρόπο απολυταρχικό και αδιάλλακτο την εξουσία.
Πολύ σύντομα, άρχισαν οι διαφωνίες του Βενιζέλου με τον Γεώργιο σε πολιτικά θέματα με αποτέλεσμα τη διάσταση μεταξύ τους και την υποβολή παραίτησης του Βενιζέλου, που όμως δεν έγινε δεκτή. Η συζήτηση για τον προϋπολογισμό, έδωσε το επόμενο ισχυρό χτύπημα στις σχέσεις Πρίγκιπα και Βενιζέλο. Στις 17 Μαρτίου του 1901 απολύθηκε με το γνωστό Διάταγμα του Πρίγκιπα «περί απολύσεως του επί της Δικαιοσύνης Συμβούλου Ελευθερίου Βενιζέλου». (Εφημερίς Κρητ. Πολιτείας, τεύχος Β’, έτος Β’, αρ. 17 της 19-3-1901).



Ο Βενιζέλος ανέλαβε επίσημα την αρχηγία της Αντιπολίτευσης.
Μια ολόκληρη τριετία η διαμάχη οξυνόταν καθημερινά, τα πάθη εντείνονταν, η Εκκλησία αναμίχθηκε έντονα, η διοίκηση παρέλυσε. Η επανάσταση ήταν πια αναπόφευκτη.




Στις 10 Μαρτίου του 1905 ξέσπασε στο Θέρισο η επανάσταση για την κατάλυση της Αρμοστείας και ακολούθησαν (11.3.1905) Επαναστατικά ψηφίσματα υπέρ της Ένωσης, ενώ υψώθηκε η Ελληνική Σημαία. Το ένοπλο κίνημα οργανώθηκε και επεκτάθηκε σε όλο το νησί.




Μετά από συνάντηση της τριανδρίας (Βενιζέλος-Μάνος-Φούμης) με τους εκπροσώπους των Μεγάλων Δυνάμεων στις Μουρνιές Κυδωνίας Χανίων στις 2 Ιουλίου 1905 και συνεχείς διαπραγματεύσεις, η επανάσταση τερματίστηκε.
Η απήχηση της επανάστασης του θερίσου υπήρξε συγκινητική.
Μια από τις αρχαιότερες εφημερίδες των Αθηνών, οι «ΚΑΙΡΟΙ» (Δ/ντής: Π. Κανελλίδης) που το 1905 διήνυε το 33ο έτος κυκλοφορίας της, στο φ. της 25-3-1905 με αρκετά ευμεγέθεις τίτλους έγραφε: «Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ»
«ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΑ ΚΑΘ’ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗΝ».
«ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΣΤΑ ΚΕΡΑΜΕΙΑ;»
«ΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΑΠΗΛΘΟΝ ΕΙΣ ΑΛΙΚΙΑΝΟΝ»…



Ο πρίγκιπας Γεώργιος παραιτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 1906 και αναχώρησε από την Κρήτη. Με υπόδειξη του βασιλιά Γεωργίου, εκλέχτηκε ως Αρμοστής Κρήτης ο πρώην πρωθυπουργός, έμπειρος και μετριοπαθής πολιτικός, Αλέξανδρος Ζαΐμης, που ανέλαβε τα καθήκοντά του το Σεπτέμβρη του 1906. Ψηφίστηκε πιο φιλελεύθερο Σύνταγμα και νέοι νόμοι. Η οικονομία άρχισε να αναλαμβάνει. Η εκπαίδευση και η δημόσια υγεία βελτιώθηκαν.
Τον Ιούλιο του 1908 ένα μεγάλο μέρος από τα στρατεύματα των Μ. Δυνάμεων αποσύρθηκε από την Κρήτη. Ο πόθος των Κρητών για την Ένωση με την Ελλάδα ενισχύθηκε. Το Σεπτέμβριο του 1908, κι ενώ ο Ζαΐμης απουσίαζε στην Αίγινα, πραγματοποιήθηκε παγκρήτια συγκέντρωση στα Χανιά, που κήρυξε την κατάργηση της αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας και την Ένωσή της με την Ελλάδα.
Η Κρητική Βουλή επικύρωσε τη λαϊκή αυτή θέληση και συγκρότησε προσωρινή Κυβέρνηση διακομματικού χαρακτήρα, με πρόεδρο τον Α. Μιχελιδάκη, που άρχισε να διοικεί το Νησί στο όνομα του βασιλιά των Ελλήνων Γεωργίου Α.

Γυναίκα, Η "Πανίσχυρη Γαία"

Ποιος είναι ο ρόλος της γυναίκας στην αιώνια πάλη του ανθρώπου για επιβίωση, για καταξίωση μέσα στην πανίσχυρη φύση ένα μικρό κομμάτι της οποίας αποτελεί?

Από τη γέννηση οι ρόλοι των δύο φύλων είναι άρρηκτα δεμένοι μεταξύ τους. Η αλληλεπίδραση αυτή υπήρξε το θεμέλιο για τη φυσική εξέλιξη όλων σχεδόν των ζώντων οργανισμών συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων. Και το κακό αρχίζει τη στιγμή που ο άνθρωπος, με την έπαρση που του προσδίδει η πνευματική υπεροχή απέναντι στα άλλα γήινα όντα, αποφασίζει να διαχωρίσει τους ρόλους αυτούς.

Οι παμπάλαιοι άγραφοι νόμοι που λειτουργούν αυτόματα και αταβιστικά, καθορίζουν τη θέση και τα δικαιώματα της γυναίκας ακόμα και σήμερα και βασίζονται σε ισχυρές ιδεολογικοθρησκευτικές επιταγές της ανδροκρατούμενης κοινωνίας που έχουν διαμορφώσει τις κοινωνικές προκαταλήψεις και τα πιστεύω του μέσου ανθρώπου. Να θυμηθούμε ότι τα μεγάλα θρησκευτικά δόγματα ανέκαθεν προειδοποιούσαν τους άντρες για την ικανότητα των γυναικών στην αποπλάνηση. Παραδείγματα έχουμε πολλά: Τον Σαμψών και τη Δαλιδά, τον Αντώνιο και την Κλεοπάτρα και βέβαια ας μην ξεχνάμε τον Αδάμ και την Εύα. Έτσι, η γυναικεία σεξουαλικότητα υπήρξε πάντα αντικείμενο για τελετουργίες και απαγορεύσεις (ταμπού) που όριζαν πότε μια γυναίκα μπορεί να κάνει έρωτα και με ποιόν και συμπαρέσυρε τη γενική αντιμετώπιση που της επεφύλασσε το αντρικό γένος.



Τα αρσενικά της Παλαιολιθικής εποχής, δρασκελίζοντας ένα σημαντικό διανοητικό κατώφλι, άρχισαν να λατρεύουν τη γυναικεία φύση (Μητέρα –Γη) θεωρώντας πως το άλλο φύλο ήταν ένα είδος διαμεσολαβητή ανάμεσα στον άντρα και τα μυστήρια της φύσης. Οι πρώιμοι άνθρωποι για χιλιάδες χρόνια δεν κατανοούσαν τη σχέση ανάμεσα στη σεξουαλική επαφή και τη γέννηση. Αυτό σήμαινε ότι ο ρόλος του άντρα στη διαδικασία της αναπαραγωγής ήταν άγνωστος όπως άγνωστο είναι και το πότε συνειδητοποίησε αυτή τη σχέση. Το πιο πιθανό είναι ότι με την εξημέρωση των ζώων οι άνθρωποι παρατήρησαν πως μόνο με τα θηλυκά δεν γινόταν αναπαραγωγή του είδους και άρα το αρσενικό ήταν απαραίτητο.
Με τη συνειδητοποίηση αυτής της σχέσης ανάμεσα στην ερωτική πράξη και την αναπαραγωγή καθώς και της βιολογικής τους πατρότητας, οι άντρες σταδιακά αντικατέστησαν τη Μητέρα-Θεά του παρελθόντος με αρσενικό θεό. Αυτή η πατριαρχική επανάσταση που σάρωσε όλο τον κόσμο πριν από περίπου 35 000 χρόνια, θεμελιώθηκε πάνω στη μυθολογική μεταμόρφωση, γνωστή ως «ηλιοποίηση», τη νίκη του αρσενικού ηλιακού θεού πάνω στη θηλυκή σεληνιακή θεά. Αυτό επέφερε την κατάρρευση των θηλυκοκεντρικών λατρειών της γονιμότητας.



Ακολούθησε η ελληνική ορθολογιστική σκέψη που μετατόπισε συμβολικά το κέντρο της δημιουργικής δύναμης από τη θηλυκή μήτρα στον αρσενικό εγκέφαλο (γέννηση της Αθηνάς από το κεφάλι του Δία), δημιουργώντας έτσι τη μεγάλη δυτική παραμόρφωση που βιώνουμε ακόμα και σήμερα, αποδίδοντας μεγαλύτερη σημασία στο πνεύμα (ο εγκέφαλος) παρά στη φύση (η μήτρα) , στην αφηρημένη Ιδέα παρά στην ίδια τη χειροπιαστή Ζωή. Η υποβάθμιση της θηλυκής αρχής οδήγησε στον υποβιβασμό της κοινωνικής θέσης της γυναίκας που έφτασε στο ναδίρ της την εποχή του Περικλή. Την ίδια εποχή η τέχνη έφτανε στο απόγειό της, η φιλοσοφία και οι επιστήμες υμνούσαν και εξιδανίκευαν το δυνατό, ελεύθερο και όμορφο σώμα, αντρικό και γυναικείο. Ο ελληνικός βίος βρισκόταν κάτω από την κυριαρχία των θεών, αρσενικών και θηλυκών, που ρύθμιζαν τις τύχες των ανθρώπων και κυβερνούσαν την ανθρώπινη ύπαρξη. Εν τούτοις, οι αρχαίοι Έλληνες, νουθετούν τις γυναίκες να υπομένουν από τους άντρες τους τη δηκτικότητα, τα παράπονα, τη ζήλια, την κακοποίηση και όλες τις άλλες ιδιορρυθμίες τους! Και διαχωρίζουν τη γυναίκα ανάλογα με την ιδιότητά της ως αντικείμενου ερωτικής ικανοποίησης. Ο ρήτορας Δημοσθένης αναφέρει χαρακτηριστικά: «τις εταίρες τις έχουμε για το θέλγητρο της ζωής, τις παλλακίδες για τις καθημερινές σεξουαλικές ανάγκες μας, τις γυναίκες να μας κάνουν παιδιά γνήσια και να είναι πιστοί φύλακες του νοικοκυριού». Στον Σιμωνίδη τον Αμοργίτη (6οο π.Χ.) δίνεται η σαφής εικόνα της διταξικής κοινωνικής θέσης των γυναικών: «Ο Δίας έπλασε τη γυναίκα σαν το μεγαλύτερο από όλα τα δεινά και μας έδεσε μ ‘αυτό με ακατάλυτους δεσμούς».
Η πολιτισμική αυτή διαστρέβλωση παρέμεινε για ικανό χρονικό διάστημα, άγνωστη στους ανατολικούς πολιτισμούς, όπου είχε διατηρηθεί μια κάπως πιο αρμονική ισορροπία ανάμεσα στα δύο φύλα, διαπότισε όμως τη δυτική ανθρωπο-οικολογία παρουσιάζοντας τα θηλυκά ως κατώτερα ή ατελή όντα.
Συνέπεια υπήρξε η πρώτη «φεμινιστική» αντίδραση που ξεκίνησε με τον Ευριπίδη, ιδιαίτερα μέσα από τη «Μήδεια» του, εκφράστηκε από τον Αριστοφάνη και λίγο αργότερα από τον Αριστοτέλη και κορυφώθηκε με τα απελευθερωτικά κινήματα των Ρωμαίων γυναικών.



Σύμφωνα με το Ρωμαϊκό δίκαιο απαγορευόταν στις γυναίκες να κατέχουν δημόσια αξιώματα. Το 195 π.Χ. πραγματοποιείται η πρώτη ιστορικά καταγεγραμμένη διαμαρτυρία των γυναικών, όταν οι Ρωμαίες συγκεντρώθηκαν και απαίτησαν την κατάργηση του Οππιανού Νόμου που δήμευε ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας τους και τους απαγόρευε να διαθέτουν το υπόλοιπο σε ρούχα και άμαξες. Η αντίδραση της Ρωμαίας γυναίκας στην υποτέλεια που της επέβαλε η Ρωμαϊκή νομοθεσία και οι συνθήκες ζωής της κατέστρεψε τελικά το ηθικό κοινωνικό πλαίσιο και την οικογενειακή δομή της Ρώμης, μείωσε δραστικά τον αριθμό των γεννήσεων και κλόνισε το ρωμαϊκό πολιτισμό από τα μέσα πριν τον καταστρέψουν από τα έξω οι κατακτητές.

Η ανισορροπία στις σχέσεις των δύο φύλων αμβλύνθηκε προσωρινά από τη γέννηση των νέων αξιών του Χριστιανισμού με την έννοια της σύνθεσης ανάμεσα στις δύο αρσενικές τάσεις, (την ιστορική, ορθολογιστική των αρχαίων Ελλήνων), και τη θηλυκοκεντρική λατρεία της γονιμότητας των αρχαιοτέρων πολιτισμών.

Στο Χριστιανισμό, η μητέρα αποτέλεσε το πρωταρχικό ιδεώδες. Η ενσάρκωση της Παναγίας ως μητέρας-τροφού στο πατριαρχικό σύστημα, όπως εμπλουτίστηκε, δυνάμωσε και εξελίχθηκε με την καθιέρωση του χριστιανισμού, ήταν η πιο θετική για τις γυναίκες. Αν η αρχαία Αθηναία μητέρα είχε καθήκον την ανατροφή των παιδιών, με το χριστιανισμό αυτό το καθήκον προσαυξήθηκε και αναγορεύθηκε σε θεία αρετή.

Η γέννηση της ρομαντικής αγάπης υποδήλωνε πως η εξιδανικευμένη αγάπη του άντρα για τη γυναίκα συμβόλιζε την αναζήτηση για την ίδια του την ψυχή, όπως ακριβώς ο παλαιολιθικός φόβος των μακρινών προγόνων του για το θηλυκό, συμβόλιζε το φόβο του για τις μυστηριώδεις δυνάμεις της φύσης.

Το Μεσαίωνα, η χριστιανική σύνθεση αρσενικό – θηλυκό, κατέρρευσε και το θηλυκό στοιχείο του χριστιανισμού, η Παρθένος, εξοβελίστηκε, ιδιαίτερα κατά τη Μεταρρύθμιση, ενώ ο σκοταδισμός και η θρησκευτική μισαλλοδοξία που χαρακτήριζε την περίοδο εκείνη οδήγησε σε τρομερά εγκλήματα κατά του γυναικείου φύλου. Το μεσαιωνικό χριστιανικό σκοτάδι που οπισθοδρόμησε και ευνούχισε τη σκέψη και τη γνώση δεν μπορούσε παρά να λειτουργήσει ανασταλτικά για τις γυναίκες και να ενισχύσει την ήδη αρνητική συμπεριφορά της ανδροκρατικής κοινωνίας απέναντί τους Οι ηθικές αρετές του χριστιανισμού μετασχηματίστηκαν αφού διαπότισαν θεσμούς και νομοθεσία, στηρίζοντας τους εξουσιαστικούς μηχανισμούς του κράτους στη μεταχριστιανική περίοδο.

Έτσι άρχισε και ο δρόμος των γυναικών προς την Ιερά Εξέταση. Ιδιότητες των γυναικών που στα προχριστιανικά πατριαρχικά συστήματα αποτελούσαν αντικείμενα σεβασμού ή και φόβου, όπως οι θεραπεύτριες και οι μάντισσες, έγιναν ηθικές απαξίες που χαρακτήριζαν τις γυναίκες ως μάγισσες και τις προόριζαν για την πυρά. Η σεξουαλικότητα της γυναίκας έγινε συνώνυμη με την αμαρτία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ακόλουθο απόσπασμα από κείμενο Φραγκισκανού Μοναχού του 13ου αι, που είχε ανθολογήσει ρήσεις συγχρόνων του στοχαστών: «Η γυναίκα είναι το κεφάλι της αμαρτίας, μια μηχανή του Διαβόλου, διωγμένη από τον παράδεισο, μάνα της ενοχής, διαφθορά των αρχαίων νόμων»



Κατά την περίοδο του Διαφωτισμού, η θεϊκότητα της μητρότητας και των γυναικείων αρετών της παρέμεινε ακατάλυτη, αλλά, παρόλο που αναθεωρήθηκαν δίκαιο και θεσμοί, η γυναίκα εξακολούθησε να θεωρείται κατώτερο ον. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κατά τα άλλα άθεος και διαφωτιστής Ρουσσώ, που έγραψε τόσο παθιασμένα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αποτίναξη της τυραννίας, στο Κοινωνικό Συμβόλαιο αναφέρει: «τα θηλυκά πρέπει να εκπαιδεύονται ώστε να υποφέρουν το ζυγό από την αρχή, έτσι δεν θα μπορούν να τον διακρίνουν, ακόμα να κυριαρχούν στις ιδιοτροπίες τους, αλλά και να υποτάσσονται στη βούληση των άλλων». Και στον Αιμίλιο γράφει: « μια γυναίκα πρέπει να μαθαίνει να είναι παθητική και υπάκουη, μετριοπαθής και αγνή, να υπομένει την αδικία, και να υποφέρει τα δεινά που της επιβάλλει ο άντρας της χωρίς διαμαρτυρία».
Τα επαναστατικά κινήματα του 18ου αι. με αποκορύφωμα τη Γαλλική Επανάσταση άνοιξαν το δρόμο σε πιο δυναμικές αντιδράσεις του γυναικείου φύλου ενάντια στην καταπίεση. Το 1793, παράλληλα με τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου από τη Συντακτική Εθνοσυνέλευση της Γαλλικής Επανάστασης, η Ολυμπία Ντε Γκουζ, η Λουϊζ Λε Κομπ και άλλες γυναίκες, πρόβαλαν σε 17 άρθρα τα δικαιώματα των γυναικών, μπροστά από το Δήμο του Παρισιού, αρχίζοντας με τα παρακάτω λόγια: « Αν η γυναίκα έχει το δικαίωμα να ανεβαίνει στη λαιμητόμο, έχει το δικαίωμα να ανεβαίνει και στο Βήμα".

Από όσα είπαμε, φαίνεται η εξέλιξη της θέσης της γυναίκας από τους αρχέγονους χρόνους μέχρι τη χρονική περίοδο που ανατέλλει η βιομηχανική επανάσταση. Η εξέλιξη αυτή ακολουθεί τη μεταβολή των θεοκρατικών αντιλήψεων και της φιλοσοφίας.

Αλλά είναι γνωστό ότι η εξέλιξη του ανθρώπινου πνεύματος συμβαδίζει με τη μετατροπή των οικονομικών συνθηκών και των οικονομικών σχέσεων των ανθρώπων και των κοινωνιών. Ο πρωτόγονος άνθρωπος, χαμένος στην αμάθεια, θεοποίησε τη μητρότητα και λάτρεψε τη θεά Σελήνη. Ολίγον κατ’ ολίγον με τη συνειδητοποίηση ότι η μυϊκή του δύναμη ήταν εκείνη που έφερνε το κυνήγι-τροφή στην οικογένεια και την προστάτευε από εξωτερικούς ή φυσικούς εχθρούς, ο άντρας άρχισε να παίρνει τη θέση του αρχηγού και η γυναίκα άρχισε να περιορίζεται στον αδιαμφισβήτητο και άβατο στο αντρικό γένος ρόλο της, στην μητρότητα και στο σπίτι. Μέχρι και τη φεουδαρχική εποχή στη Δυτική κοινωνία η αντρική ρώμη υπηρετούσε την ασφάλεια της κοινωνίας και τους διαχρονικούς από το παρελθόν και μέχρι τότε οικονομικούς δεσμούς. Η κυριαρχία του άντρα παρέμενε. Η έκφραση των φιλοσοφικών και θρησκευτικών θεωρήσεων που προανέφερα στην αρχαιότητα και τον μεσαίωνα δεν ήταν παρά η έκφραση της αντρικής κυριαρχίας.



Η εξέλιξη του οικονομικού συστήματος μετά τον Μεσαίωνα με αρχή την Βιομηχανική Επανάσταση τον 19ο αι. και μέχρι σήμερα που επικρατεί παγκόσμια ο νόμος της αγοράς, προσδιορίζει και την εξέλιξη της γυναίκας από τότε μέχρι σήμερα. Από τη βιομηχανική Επανάσταση, η γυναίκα αρχίζει να συμμετέχει στην παραγωγή και την ικανοποίηση των βιοποριστικών αναγκών: εργάτριες στα εργοστάσια, καπελούδες κλπ…Ταυτόχρονα διατηρεί ως αποκλειστικό «προνόμιο» τη γέννηση, την ανατροφή των παιδιών και την ευθύνη του σπιτιού. Ο άντρας, από την κληρονομιά του παρελθόντος, παραμένει αυτονόητα το ηγετικό στοιχείο στην κοινωνία και επικεφαλής των οικονομικών και λοιπών δραστηριοτήτων.

Η «δευτερεύουσα» θέση της γυναίκας που της έταξε η διανομή των ρόλων των δύο φύλων στο οικονομικό γίγνεσθαι είναι γεγονός αυτό τούτο διάκρισης, στέρησης δικαιωμάτων και καταπίεσης. Ακόμα και στη νεώτερη εποχή αυτής της περιόδου κατά την οποία η γυναίκα άρχισε να εργάζεται, η «ταπεινή» συμμετοχή της στην παραγωγή και την οικονομία, χαρακτηρίζεται από το φτηνό γυναικείο μεροκάματο και την οικονομική εκμετάλλευση. Βέβαια η παράλληλη ευθύνη της γυναίκας για τα παιδιά και το σπίτι θεωρείται υποχρέωση ιδεολογικού περιεχομένου και δεν τίθεται ζήτημα για ανταπόδοση στη δραστηριότητά της αυτή: ως και στους δούλους του παρελθόντος η αμοιβή είναι το φαγητό και η στέγη.
Σήμερα στη δυτική κοινωνία ο μετασχηματισμός των οικονομικών δομών επέφερε τη συμμετοχή της γυναίκας στις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές εκφράσεις της ζωής. Άρχισαν πλέον να γίνονται παραδεκτές οι ικανότητες του γυναικείου φύλου ως ανθρώπινου όντος και η γυναίκα αναλαμβάνει ρόλους πέραν των παραδοσιακών του σπιτιού και της εργάτριας, ρόλος που γίνεται ολοένα και πιο φανερός και ουσιώδης.

Το σημερινό παγκοσμιοποιημένο οικονομικό σύστημα μεγεθύνει τις ανισότητες μεταξύ των κρατών και των κοινωνικών ομάδων στα όρια κάθε χώρας. Ενώ κάποιες χώρες του δυτικού κόσμου έχουν κατακτήσει ένα αξιόλογο επίπεδο διαβίωσης και πολιτισμού, στον αντίποδα αυτών οι χώρες του τρίτου κόσμου βρίσκονται στα όρια της επιβίωσης. Στο ενδιάμεσο οι αναπτυσσόμενες χώρες προσπαθούν να επιβιβαστούν στο τραίνο της παγκοσμιοποίησης με βίαιες, πολλές φορές, μεταλλάξεις. Οι οικονομικές αυτές ανισότητες σηματοδοτούν αντίστοιχες ανισότητες στη θέση των γυναικών. Στις προηγμένες χώρες οι γυναίκες κατακτούν τη θέση τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή. Ταυτόχρονα, στις κοινωνικές παρυφές των χωρών αυτών οι γυναίκες των φτωχών μη προνομιούχων τάξεων διαβιώνουν με όρους αντίστοιχους του Μεσαίωνα. Μέτρο της καταπίεσης των γυναικών αυτών είναι τα στοιχεία που διαθέτουμε για τη σωματεμπορία των γυναικών. Εκτιμάται ότι έως και 120.000 γυναίκες και παιδιά αποτελούν αντικείμενο εμπορίας στην Ευρώπη κάθε χρόνο. Πολλές από αυτές αγοράζονται και πωλούνται με σκοπό την εξώθηση σε πορνεία, κακοποιούνται, φυλακίζονται, βιάζονται και ορισμένες φορές σκοτώνονται.

Ευνόητα, στις μη αναπτυγμένες χώρες τα πράγματα για τη γυναίκα είναι χειρότερα που διαβιώνει σε μεσαιωνικές συνθήκες και υφίσταται την εκμετάλλευση του άντρα η οποία φτάνει στα όρια της κακοποίησης (εξώθηση σε πορνεία, ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων, ξυλοδαρμοί κλπ). Στο ενδιάμεσο, η θέση της γυναίκας στις αναπτυσσόμενες χώρες χαρακτηρίζεται από αντιφατικότητες και καταγραφή όλων των καταστάσεων που προανέφερα: από τη γυναίκα – ηγετικό στοιχείο μέχρι την πλήρως εξαρτημένη από τον άντρα και πολλές φορές κακοποιούμενη γυναίκα.

Όσα προανέφερα περιγράφουν με συνοπτικό τρόπο τη θέση της γυναίκας από τους αρχέγονους χρόνους μέχρι και σήμερα και αιτιολογούν την εκάστοτε θέση της ως αποτέλεσμα της εξέλιξης της οικονομίας και της κοινωνίας. Αλλά η οικονομική – κοινωνική αυτή εξέλιξη είναι γνωστό πως χαρακτηρίζεται από συγκρούσεις. Μέρος των συγκρούσεων αυτών αποτελούν και τα γυναικεία κινήματα από την αρχαιότητα μέχρι το κίνημα της σουφραζέτας στη δυτική κοινωνία στην αρχή του αιώνα.



Ο Φεμινισμός, το μεγαλύτερο και πιο οργανωμένο σύγχρονο γυναικείο κίνημα, έχει ενοχοποιηθεί και έχει απογυμνωθεί από το πολιτιστικό του μήνυμα και την κοινωνιολογική του φόρτιση και η απελευθέρωση της γυναίκας κατ’ επανάληψιν ερμηνεύτηκε σαν αντικοινωνική και περιθωριακή πρόθεση και πράξη.

Οι άνθρωποι της μεσαιωνικής Ευρώπης χρειάστηκαν 12 γενιές μέχρι να συνηθίσουν στην ιδέα πως οι γυναίκες ήταν άξιες σεβασμού. Οι βικτοριανοί 3 γενιές για να παραδεχτούν πως είναι άξιες να ψηφίζουν. Ο σύγχρονος κόσμος προσπάθησε να προσαρμοστεί στην ιδέα μιας σχεδόν πλήρους νομικής και σεξουαλικής ισότητας μέσα σε δυο 10ετίες. Νομοτελειακά θα αναμένει κανείς και τα κινήματα του μέλλοντος στην παγκόσμια κοινωνία με τις ιδιαιτερότητες των κοινωνιών της δύσης, της ανατολής και του τρίτου κόσμου.

(Περιγράφοντας την ουτοπία μου προσβλέπω στην εξελιγμένη παγκόσμια κοινωνία όπου όλοι οι άνθρωποι θα μπορούν να απολαμβάνουν εξ ίσου τα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά αγαθά. Στο πλαίσιο αυτής της κοινωνίας η γυναίκα θα μπορεί να αναδιπλώσει όλες της τις δυνατότητες και να ζήσει ισότιμα με τον άντρα).


Λιάνα Σταρίδα
Αρχαιολόγος
(Διάλεξη στην διημερίδα της Ένωσης Συντακτών Ελληνικού Περιφερειακού Τύπου, 1998)

6 Μαρτίου 1910...Κιλελέρ

Αθήνα,1881. Το άγγελμα της ενσωμάτωσης της Θεσσαλίας στα ελλαδικά κρατικά όρια είναι πια γεγονός. Οι κολίγοι της Θεσσαλίας μέσα από την αλλαγή του 1881, αναζητούν διέξοδο από το φεουδαρχικό τρόπο διακυβέρνησής τους που κυριαρχούσε στα οθωμανικά χρόνια. . Η περίοδος της Ανεξαρτησίας σηματοδοτείται καίρια από το μέγα πρόβλημα της διανομής της γης στην πολυάριθμη αγροτική τάξη. Οι προσπάθειες που έγιναν προς το σκοπό αυτό ήταν ασύνδετες και έφεραν έντονη τη σφραγίδα της έλλειψης μιας ολοκληρωμένης πρότασης υπέρβασης του ζητήματος. Η απουσία ενός κινήματος, που θα δικαίωνε τον παλμό του λαού, δεν ήταν μια απλά ασύνετη απουσία. Το ηγετικό στρώμα της χώρας συστηματικά τορπίλιζε με όλα τα διαθέσιμα μέσα, κάθε κίνηση οργάνωσης του αγροτικού κόσμου. Ανεξάρτητα, πάντως από τις συγκυρίες που πλαισίωναν την κίνηση του 1881, η συνένωση της Θεσσαλίας, ήταν ένα μέγα βήμα προς τα μπρος. Το παράδειγμα του Μαρίνου Αντύπα, είναι πάντοτε διδακτικό... Ο Κεφαλλονίτης αγωνιστής, έχει πρόσβαση στις καρδιές των κολίγων. Αν τα πιο πάνω δίνουν ένα πλαίσιο ιστορικής αναφοράς στα δεδομένα του Θεσσαλικού κάμπου, σίγουρα οι αρχές του 20ου αιώνα προσθέτουν καινούργια:
α) Οι μεταρρυθμίσεις του Χαρίλαου Τρικούπη δεν έχουν χάσει την ιστορική τους μνήμη και αξία.
β) Η πολιτική αστάθεια της πρώτης δεκαετίας του αιώνα αυτού, στην οποία συνέβαλε και η εκρηκτικότητα του Κρητικού ζητήματος.
γ) Η συνεχιζόμενη επιβολή του Δ.Ο.Ε. (Διεθνής Οικονομικό Έλεγχος) ως το αποτέλεσμα του πολέμου του 1897 και ο ακόλουθος ασφυκτικός έλεγχος της οικονομίας της χώρας από τις «εγγυήτριες» Μεγάλες Δυνάμεις.
δ) Η πρώτη ανάπτυξη και διάδοση προοδευτικών και ριζοσπαστικών ιδεών με ορατή κοινοβουλευτική έκφραση την Ομάδα των «Κοινωνιολόγων» με επικεφαλής τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου.
ε) Το κίνημα στο Γουδί (15 Αυγούστου 1909) έδωσε μια ώθηση στο ανοργάνωτο αίτημα για «απαλλοτρίωση» και δημιούργησε πιο ευνοϊκές συγκυρίες για διεκδικητικές στιγμές του αγροτικού κόσμου.

Να γιατί το ξημέρωμα στις 6 Μαρτίου 1910 στη Λάρισα ήταν αλλιώτικο: οι αγρότες σταματούν πια να εκλιπαρούν τα αφεντικά στον κάμπο της Θεσσαλίας. Με κεντρικά συνθήματα «θέλουμε απαλλοτρίωση», «κάτω οι τσιφλικάδες», «θέλουμε τη Λευτεριά μας» διαδηλώνουν τη θέλησή τους να πάψουν πια να είναι οι παρίες της ελληνικής κοινωνίας, διεκδικώντας μια θέση στον ελληνικό ήλιο. Ένα ξεχείλισμα του πικρού αγροτικού ποτηριού γεμίζει τους δρόμους προς τη Λάρισα. Η απάντηση της κυβέρνησης ήταν άμεση. Η ένοπλη δράση χωροφυλάκων και στρατιωτών σήμαινε ένα σαφές μήνυμα προς τις οργανωμένες διεκδικήσεις των αγροτών. Η ισορροπία που επέβαλε η αριστοκρατία της γης δεν χωρούσε ανακατατάξεις. Στη Θεσσαλία 584 τσιφλίκια ελέγχουν τις παραδόσεις μιας αναχρονιστικής δομής. Εξάλλου, στο συνολικό ελλαδικό χώρο για μια σειρά δεκαετιών περίπου το 1/6 του καλλιεργήσιμου εδάφους είναι στη διάθεση των μικρογεωργών. Το υπόλοιπο, αν δεν κατέχεται από γαιοκτήμονες, «ευλογείται» από εκκλησιαστικούς κύκλους... Η προσπάθεια των στρατιωτικών δυνάμεων να επιβάλουν την τάξη των τσιφλικάδων στον κάμπο των μαρτυρίων, πέρασε μέσα από νεκρούς και τραυματίες. Η πρώτη μεγάλη διεκδικητική συγκέντρωση των κολίγων έπρεπε με κάθε τρόπο να μην επαναληφθεί. Οι νεκροί στο χωριό Κιλελέρ οργώνουν τις μνήμες των ελλήνων για πολλές δεκαετίες.
(Εφημερίδα, ΤΑ ΝΕΑ, 9-2- 1985)



Η εξέγερση του Κιλελέρ
Εκατό χρόνια από το θάνατο του Μαρίνου Αντύπα
Της Χριστιάννας Λούπα, 18-4-07

Όταν το 1881 οι Τούρκοι αποχώρησαν από τη Θεσσαλία
άφησαν πολλά προβλήματα πίσω τους. Το κυριότερο και πιο ιδιότυπο
ζήτημα ήταν το αγροτικό. Έλληνες κεφαλαιούχοι – κυρίως ομογενείς -
εμφανίστηκαν αμέσως ως ιδιοκτήτες τσιφλικιών, υποκαθιστώντας τους
Οθωμανούς προκατόχους τους, ισχυριζόμενοι ότι είχαν αγοράσει τη γη
από το τουρκικό δημόσιο με συμβόλαια που είχαν υπογραφεί στην
Κωνσταντινούπολη.
Με την ενσωμάτωση λοιπόν της Θεσσαλίας στην Ελληνική
επικράτεια οι κολλήγοι βρέθηκαν σε πολύ δεινότερη θέση από εκείνη
που βρίσκονταν επί Τουρκοκρατίας. Κι αυτό γιατί οι Έλληνες πλέον
τσιφλικάδες επέμεναν ότι είχαν δικαιώματα απόλυτης κυριαρχίας σε όλη
την ιδιοκτησία τους, ενώ οι καλλιεργητές - κολλήγοι είχαν περιπέσει σε
καθεστώς δουλοπάροικου, αφού ήταν υποχρεωμένοι να δίνουν στον
τσιφλικά το 1/2 ή το 1/3 της παραγωγής και άλλα προϊόντα, ενοίκιο για
τη βοσκή των ζώων τους και να στέλνουν μια γυναίκα για ζύμωμα.
Παράλληλα δούλευαν μέσα στα λασποχώραφα κάτω από άθλιες
συνθήκες, ζούσαν σε τρώγλες και ανέχονταν την ταπείνωση του
μαστιγώματος και του βιασμού των γυναικών τους από τους
μεγαλοκτηματίες. Επί Τουρκοκρατίας, αντίθετα, οι τσιφλικάδες είχαν
μόνο το δικαίωμα εισπράξεως των προσόδων επί των μεγάλων
εκτάσεων που κατείχαν, ενώ οι κολλήγοι είχαν πατροπαράδοτα
δικαιώματα επί των κοινόχρηστων χώρων του τσιφλικιού, δηλαδή της
γης, των σπιτιών, των δασών και των βοσκοτόπων.
Το μεγάλο λάθος των τότε κυβερνήσεων ήταν ότι εφάρμοσαν το
βυζαντινορωμαϊκό δίκαιο που ίσχυε στην Παλαιά Ελλάδα, αντί για το
οθωμανικό, παραγνωρίζοντας έτσι τα δικαιώματα των αγροτών. Όπως
ήταν φυσικό, τοπικές και όχι συντονισμένες εξεγέρσεις άρχισαν
σταδιακά να ξεσπούν στη Θεσσαλία, ταυτόχρονα με την άρνηση των
καλλιεργητών να δώσουν στους νέους τσιφλικάδες το γνωστό
«γήμορο», δηλαδή το μέρος από τη σοδειά που διεκδικούσαν.
Στο μεταξύ το κόμμα του Κουμουνδούρου θριαμβεύει με τη
φιλοαγροτική πολιτική του στη Θεσσαλία, πολλοί υπουργοί όμως
υποστηρίζουν τους τσιφλικάδες – μερικοί από τους οποίους είναι και
βουλευτές - με αποτέλεσμα να αρχίσουν αιματηρές συμπλοκές,
συλλήψεις και φυλακίσεις, κυρίως στη Δυτική Θεσσαλία. Οι
επιστήμονες και ο κόσμος της διανόησης τάσσονται στο πλευρό των
αγροτών, που θέλουν κι αυτοί να είναι ελεύθεροι όπως κι οι υπόλοιποι
Έλληνες. Ιδεολογικό κέντρο του αγροτικού κινήματος είναι ο Βόλος.
Οι συγκρούσεις αυτές, όχι μόνο δονούν το πανελλήνιο, αλλά
παίρνουν και νομικές, οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις. Οι
τσιφλικάδες, έχοντας χρήματα και την κυβέρνηση με το μέρος τους και
διαθέτοντας τους καλύτερους δικηγόρους κατορθώνουν μέχρι και δίκες
να εξαγοράζουν. Αντίθετα οι αγράμματοι και φτωχοί αγρότες αδυνατούν
να τα βγάλουν πέρα με τα νομικά τερτίπια, τις δολοπλοκίες και
σοφιστείες, αλλά και με τα τεράστια έξοδα που απαιτούν οι
μακροχρόνιες δίκες.
Καθώς τα χρόνια περνούν ωστόσο, παρ’ όλες τις περιπέτειες και
την ανέχεια, η αγροτική τάξη θα καταφέρει σιγά σιγά να μορφώσει
αρκετά από τα παιδιά της, που θα ηγηθούν πλέον τα ίδια του αγροτικού
κινήματος. Αυτός είναι και ο ένας από τους δύο παράγοντες που θα
συντελέσουν στις μεγάλες αγροτικές εξεγέρσεις και θα οδηγήσουν στα
συγκλονιστικά γεγονότα που θα ακολουθήσουν.
Γιατροί, δικηγόροι και δάσκαλοι, λοιπόν - γνήσια παιδιά της
αγροτιάς - κατορθώνουν να ενώσουν τον πληθυσμό σε αγροτικούς
συνδέσμους, την ώρα που η κυβέρνηση προσπαθεί να επιβάλλει τη
«Μορτή», ένα νομοσχέδιο που θα νομιμοποιούσε όλες τις αυθαιρεσίες
των τσιφλικάδων και θα καθιέρωνε τη σκλαβιά των αγροτών. Ο
Θεσσαλικός κάμπος βράζει απ’ άκρη σ’ άκρη.
Ηγετική φυσιογνωμία του κινήματος αποτελεί ο Κεφαλονίτης
νεαρός διανοούμενος και γνωστός αγωνιστής, Μαρίνος Αντύπας, που
περιδιαβαίνει τα Θεσσαλικά χωριά και ξεσηκώνει
τους αγρότες. Οι τσιφλικάδες αποφάσισαν να του
κλείσουν το στόμα μια για πάντα και τον
δολοφόνησαν στις 9 Μαρτίου 1907. Το αίμα του
όμως δεν πήγε χαμένο. «Θέλω και νεκρός να είμαι
ανάμεσά σας», συνήθιζε να λέει.. Κι έτσι κι έγινε. Ο
Αντύπας έγινε ήρωας και σύμβολο εξέγερσης για τους αγανακτισμένους
αγρότες.
Ο δεύτερος παράγοντας εξ άλλου, που έκανε το ποτήρι να
ξεχειλίσει, ήταν η στρατιωτική επανάσταση στο Γουδί στις 15
Αυγούστου 1909, που έφερε στο προσκήνιο δημοκρατικές δυνάμεις.
Αλλά και οι απεργίες των καπνεργατών του Βόλου έδωσαν θάρρος
στους αγρότες. Ο αξιωματικός Νικόλαος Ζορμπάς, αρχηγός της
επανάστασης και καταγόμενος από τις Μηλιές του Πηλίου, ενθάρρυνε
τους αγροτικούς συνδέσμους να ασκήσουν πίεση στους πολιτικούς με
υπομνήματα, ψηφίσματα και συλλαλητήρια. Το αίτημα είναι ένα: η
απαλλοτρίωση της γης.
Πράγματι, ογκώδη και αιματηρά συλλαλητήρια οργανώνονται
στα Τρίκαλα, στα Φάρσαλα, στο Βελεστίνο, στην Καρδίτσα, στο Βόλο
και τέλος στη Λάρισα, που είχε προγραμματιστεί για τις 6 Μαρτίου
1910. Το πρωί της ίδιας μέρας στο σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ
έγιναν συμπλοκές, καθώς οι χωρικοί προσπαθούσαν να επιβιβαστούν
στο τρένο χωρίς εισιτήριο. Δύο νεκροί και πολλοί τραυματίες ήταν ο
απολογισμός. Παρόμοια επεισόδια έγιναν και αλλού με αποτέλεσμα οι
νεκροί να φτάσουν τους επτά. Οι συλληφθέντες παραπέμφθηκαν σε
δίκη, αθωώθηκαν όμως πανηγυρικά.
Η εξέγερση του Κιλελέρ, η μεγαλύτερη αγροτική κινητοποίηση
της νεότερης Ελλάδας, εκτός από την ηρωική της διάσταση, υπήρξε
ορόσημο στην ιστορία του αγροτικού κινήματος, γυρίζοντας τον τροχό
της μεταρρυθμιστικής πολιτικής των μετέπειτα κυβερνήσεων. Το πρώτο
δειλό βήμα έγινε ένα χρόνο αργότερα από τον Βενιζέλο, που πήρε
κάποια νομοθετικά μέτρα υπέρ των κολλήγων. Απαλλοτριώσεις όμως
δεν έγιναν ακόμα κι ένας λόγος ήταν οι βαλκανικοί πόλεμοι που
ακολούθησαν.
Οριστική λύση στο πρόβλημα δόθηκε αρκετά χρόνια αργότερα,
το 1923, όταν ανέκυψε το πρόβλημα των χιλιάδων ξεριζωμένων από τη
Μικρά Ασία. Με πρωθυπουργό τον Νικόλαο Πλαστήρα, άρχισε η
ανακατανομή της γης, προκειμένου να μοιραστούν χωράφια για
καλλιέργεια στους πρόσφυγες. Η Θεσσαλική γη, βασανισμένη και
ποτισμένη με το αίμα των παιδιών της, φαίνεται πως επιτέλους
ησύχασε. Ποτέ όμως δεν θα ξεχάσει εκείνους που αγωνίστηκαν,
φυλακίστηκαν και έδωσαν και τη ζωή τους ακόμα για μια καλύτερη ζωή,
για ελευθερία και δικαιοσύνη.
(Δημοσίευση: www.inArcadia.gr)




Ο ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ - Ο ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ - Ο ΙΔΕΟΛΟΓΟΣ
Ο Μαρίνος Αντύπας γεννήθηκε το έτος 1872 στα Φερεντινάτα Πυλάρου, μεγαλύτερος γιος του Σπύρου Αντύπα και της Αγγελίνας το γένος Κλαδά από το Αργοστόλι. Αδέλφια του ήταν ο Μπάμπης ή (Μπαούτας) και η Αδελαίς.
Σπούδασε Νομική, τον βρίσκουμε το 1897 να παίρνει μέρος στη μάχη της Κρήτης και να τραυματίζεται.
Η έντονη κριτική που άσκησε στο παλάτι για την έκβαση της μάχης και οι φλογεροί του λόγοι τον έφεραν σε σύγκρουση με το καθεστώς.
Διώκεται και φυλακίζεται για ένα χρόνο στις φυλακές της Αίγινας.
Η υπ΄αριθ. 4176 διαταγή του Υπουργείου Δικαιοσύνης δίνει αυστηρή εντολή «Να μπει ο Αντύπας στην απομόνωση και να μην συνδιαλέγεται κανένας μαζί του. Σε περίπτωση μη συμμορφώσεως του Αντύπα προς τα παραπάνω να τον δέσουν μέσα στο κελί και να τον θέσουν «υπό άναλον δίαιτα». Το επίσημο κράτος διέταξε εγγράφως τον βασανισμό του Αντύπα.
Το 1900 επιστρέφει στη Κεφαλονιά και εκδίδει την εφημερίδα «Ανάσταση», διώχθηκε για τα άρθρα του με αποτέλεσμα να κλείσουν την εφημερίδα.
Την ίδια εποχή τον βρίσκουμε να βοηθάει τον πατέρα του, ο οποίος ήταν μαραγκός αλλά και ξυλογλύπτης, ένα από τα τέμπλα του είναι του Αγίου Γρηγορίου στο Χαμόλακο Πυλάρου.
Τότε γνώρισε την Βασιλικούλα Καλομοίρη κόρη σταφιδέμπορα από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Η κυρία « Κούλα», όπως την έλεγαν στο χωριό, ήταν γυναίκα από αρχοντική οικογένεια, αγάπησε τον Αντύπα και φύλαγε τα γράμματα του μέχρι τελευταία που πέθανε.
Ο Μαρίνος εκείνη την εποχή βάφτισε ένα κορίτσι, του έδωσε το όνομα Αναρχία, που το φώναζαν Άννα και άλλο ένα κατόπιν που του έδωσε το όνομα Επανάσταση και το φώναζαν Ανάσταση. Ίδρυσε το «Λαϊκό Αναγνωστήριο» η ΙΣΟΤΗΣ που έγινε το πνευματικό κέντρο του Νησιού.
Το 1903 φεύγει για το Βουκουρέστι όπου βρίσκει το θείο του Σκιαδαρέση τον οποίο έπεισε να έρθει στην Ελλάδα να αγοράσει κτήματα.
Πνεύμα ανήσυχο ο Μαρίνος επιστρέφει στην Κεφαλονιά και εκδίδει ξανά την εφημερίδα Ανάσταση, οι αρχές τον συλλαμβάνουν αλλά στη δίκη αθωώνεται.
Ο Αντύπας έλαβε μέρος στις εκλογές του 1906. Το κατεστημένο συσπειρώθηκε εναντίον του και φυσικά χάνει τις εκλογές. Φεύγει για τον Πυργετό της Θεσσαλίας που ο θείος του μαζί με τον συμπατριώτη του Μεταξά είχαν αγοράσει ένα μεγάλο κτήμα, τσιφλίκι.
Ο Αντύπας άρχισε να ασχολείται με το αγροτικό ζήτημα και τα δικαιώματα των αγροτών που ζούσαν σε άθλιες συνθήκες στην ύπαιθρο. Προτείνει να μην εργάζονται την Κυριακή αλλά να πηγαίνουν τα παιδιά Σχολείο. Άρχισε να τους διδάσκει ανθρώπινα δικαιώματα. Οι αγρότες τον λάτρευαν, οι τσιφλικάδες άρχισαν να ανησυχούν.
Σχεδόν αμέσως προετοίμασαν το σχέδιο δολοφονίας του. Πλήρωσαν το επιστάτη Κυριακού με 30.000 δραχ. να σκοτώσει τον Μαρίνο.
Ο Αντύπας προαισθάνθηκε το τέλος του κι έλεγε στους αγρότες «Εμένα θα με σκοτώσουν, μα όπου κι αν με βρει το κακό να ΄ρθείτε να με πάρετε, θέλω και νεκρός να είμαι ανάμεσά σας».
Το κακό δεν άργησε να έλθει και το βράδυ της 8ης Μαρτίου 1907 δέχθηκε πισώπλατα τη σφαίρα του Κυριακού.
Ο Θάνατός του προκάλεσε πανελλήνια συγκίνηση. Τάφηκε στο χώρο εκείνο που αγωνίστηκε. Οι αρχές κάλυψαν τον δολοφόνο του. Ο θείος του Σκιαδαρέσης, πικραμένος για το χαμό του ανιψιού του πούλησε το τσιφλίκι κι έφυγε.
Στην Πύλαρο η Αδελφότητα Κεφαλλήνων και Ιθακησίων Πειραιά σε συνεργασία με τις Κοινότητες Μακρυωτίκων και Αγίας Ευφημίας, «στους Μύλους», στο σημείο που είχε εκφωνήσει τον πολιτικό του λόγο έστησαν ανδριάντα, τιμώντας την μνήμη του.
(Copyright pylaros.gr 2010 - ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΑΡΕΩΝ)

Ποτέ δεν υπήρξαν παιδιά...

Χωρίς άλλα σχόλια...να περάσουμε ενα όμορφο σαββατοκύριακο στα μπαράκια, στις ταβέρνες, στα μπουζούκια...